ဘာသာကိုးကြယ္တာႏွင္႔ ဘာသာကာကြယ္တာမတူပါ (၁)

(အစၥလာမ္အေၾကာင္းကို ဗဟုသုတရလိုသူတိုင္း ဖတ္ျဖစ္ေအာင္ ဖတ္ၾကေစလိုပါတယ္။ဦးဘိုဘိုေက်ာ္ျငိမ္းလို အမွန္တရားကို သတၱိရွိရွိနဲ႔ တိုင္းျပည္နဲ႔လူမ်ဳိးအက်ဳိးကိုေရွ႔ရႈ႔ျပီး ေရးရဲတဲ့ နိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ ပညာရွင္ေတြ မ်ားမ်ားရွိေစခ်င္ပါတယ္။
အပိုင္း ၂ပိုင္းေပါင္းတင္ထားလို႔ စာရွည္ေပမဲ့ အခ်ိန္ေပးရက်ဳိးနပ္တဲ့ တန္ဖိုးရွိတဲ့ ဗဟုသုတရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိန္ေပးမဖတ္နိုင္သူမ်ား အပိုင္း(၂) ဗုဒၶဘာသာကိုကာကြယ္ျခင္းကို ဖတ္ျဖစ္ေအာင္ဖတ္ပါ။ အပိုင္း ၂မွာ အစၥလာမ္ဘာသာနဲ႔ပတ္သတ္တာမ်ားကို ရွင္းလင္းစြာေရးသားေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဘကတအဖြဲ႔ )
အပိုင္း(၁)
လက္ရွိဘာသာေရးပဋိပကၹေတြျဖစ္ေတာ႔၊နားမလည္တဲ႔သူအခ်ိဳ႔၊နားေယာင္လြယ္တဲ႔သူ
အခ်ဳိ႔နဲ႔ဆိုရွယ္ လစ္ဖရယ္၀ါဒကိုမ်က္စိမွိတ္အေကာင္းထင္ေနတဲ႔ အျဖဴအထင္ၾကီးသူေဒၚလာစား တခ်ိဳ႔က၊ရဟန္းတခ်ိဳ႔ ကိုပင္အၾကမ္း ဖက္သေယာင္ေယာင္၊ျမန္မာလူမ်ိဳးကိုပင္အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားေယာင္ေယာင္၊ ဆိုရွယ္ မီဒီယာမ်ားတြင္ေရးသားလာသည္ကိုေတြ႔ျမင္ေနရေပသည္။လူမ်ိဴးမုန္းအစြန္းေရာက္ကုလား၀ါဒီသမား တစ္ ေယာက္က ဆိုလွ်င္ ျမန္မာေတြကို နာဇီႏွင္႔ လာႏႈိုင္းေနေပးေသးသည္။ရိုင္းလိုက္သည္႔သစၥာေဖါက္ ေတြပင္။
တခ်ိဳ႔ကလည္းရိုးရိုးသာသား၊နားမလည္သည္႔အတြက္၊ဗုဒၶဘာသာသည္ခြင္႔လႊတ္ျခင္း၊ေမတၱာေရွ႔ထားေသာဘာသာျဖစ္ပါလွ်က္၊အဘယ္ေၾကာင္႔ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြျဖစ္ေနပါသလဲ၊ဘာအတြက္ေသေၾကပ်က္စီးမႈေတြျဖစ္ေနၾကပါသလဲဟုဗုဒၶဘာသာႏွင္႔ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ကိုသိမ္းၾံကံဳး၍အျပစ္တင္လာတာေတြကုိေတြ႔ျမင္လာရပါသည္။
ထိုေၾကာင္႔….ကိုးကြယ္ေသာဘာသာ ႏွင္႔ ဘာသာကာကြယ္တာျခင္း..မတူတာကို သိသာေအာင္… တင္ျပ လိုက္ရပါသည္။
ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ …..
ဖန္ဆင္းသူတန္ခိုးရွင္ကိုကိုးကြယ္ေသာဘာသာမဟုတ္ရပါ။
ဘုရားသခင္အလိုက်ေနတိုင္က်င္႔ၾကံမွသာလွ်င္ထာ၀ရခ်မ္းသာမႈရွိသည္႔နိဗၺန္ကိုၾကြျမန္းရမည္မဟုတ္ပါ။
ဗုဒၶဘာသာသည္၊တျခားသူကိုအားကိုးသည္႔ဘာသာမဟုတ္ေပ။
ဗုဒၶဘာသာသည္သံသရာမွလြတ္ေျမာက္ရန္မိမိကိုယ္တိုင္က်င္႔ၾကံရေသာမိမိကိုယ္ကိုသာမိမိအားကိုးရေသာ..ဘာသာျဖစ္ေပသည္။
အဘယ္ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္….စာေရးသူ၏..နားလည္မႈတြင္ …..ဗုဒၶဘာသာ၏ အႏွစ္သာရမွာ ..သစၥာ (၄)ပါး တည္းဟူေသာ သစၥာတရား ပင္ျဖစ္သည္။
ဤသစၥာတရားကိုပိုင္ပို္င္ႏုိင္ႏိုင္သိျမင္ႏုိင္မွသံသရာကလြတ္ေျမာက္ႏုိင္ေပမည္။
ေဂါတမဘုရားသခင္သည္ပင္..လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကို ..နိဗၺန္ေရာက္ေၾကာင္းတရားကိုေဟာေျပာကူညီ..ႏုိင္သည္။နိဗၺန္ေရာက္ေစသတည္းဟု
အမိန္အာဏါျဖင္႔..မပို႔ေပးႏိုင္ပါ….
အဘယ္ေၾကာင္႔နည္း။
ဗုဒၶဘာသာ၌..ဘုရားသခင္ဆိုသည္မွာ..ဖန္ဆင္းရွင္..တန္ခိုးရွင္မဟုတ္ပါ။
ထို႔ျပင္..ဗုဒၶဘာသာဆိုသည္မွာ… universaltruth အျပင္..convincingtruth လည္းဟုတ္ေပသည္။
Universal truth ဆိုသည္မွာ သဘ၀..အမွန္တရားပင္ ျဖစ္သည္…
ဥပမာ..(ေန) ကဲ႔သို႔ေသာ (ၾကယ္) တို႔သည္ အရင္ၾကယ္မ်ားပ်က္စီးရာမွာတစစီက်န္ရစ္ေသာ..အခိုးအေငြ႔ .. မ်ားႏွင္႔..အၾကြင္းအက်န္ ျဒပ္သတၱုဳတို႔မွ…gravity ဆြဲေဆာင္မႈမွ ေပါင္းစပ္လာၾကျပီး…လုိအပ္ေသာ ပမာ ဏ သို႔ေရာက္ခဲ႔ပါလွ်င္ Fusion ေပါင္းစပ္မႈျဖစ္္၍…(ၾကယ္) တည္းဟုေသာ ..အရာျဖစ္ေပၚလာရေပသည္။
အကယ္၍..ေပါင္းစပ္ရာတြင္ Fusion ျဖစ္လာက္ေအာင္ ျဒပ္ထု (matter) မရွိခဲ႕ေသာ္ (ေန) ကဲ႔သို႕ေသာ (ၾကယ္) ဘ၀မေရာက္ပဲ Brown Dwarf ဟုေခၚေသာ အရာ အျဖစ္သာ တည္ရွိႏုိင္ေပသည္။(ၾကယ္) ျဖစ္စဥ္ တြင္ မပါခဲ႔ေသာအခိုးအေငြ႔ ႏွင္႔ ျဒပ္ထုတို႔သည္ တဖန္…အသီးသီး …စုေ၀းလာျပီး..ျဂိဳလ္မ်ား..ေပၚေပါက္လာ ၾကေပသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ သိပၸံပညာ မတိုးတက္စဥ္က ..Fusion ေၾကာင္႔ အလင္းေရာင္ ထုတ္ႏုိင္စြမ္းရွိေသာ (ၾကယ္) မ်ားကိုသာျမင္ႏုိင္ၾကျပီး…ယၡဳမွ အလင္းေရာင္..မထုတ္ႏုိင္ေသာ ျဂိဳလ္ (Planets) မ်ားတည္ရွိမႈကို တြက္ခ်က္မႈမွ သိရွိႏုိင္လာၾကျပီး..တခ်ိဳ႔ကိုပင္..ျမင္..ႏုိင္စြမ္းရွိလာၾကရေပျပီ….
ဤသို႔..သဘာ၀ေလာကၾကီးတြင္… သဘာ၀တရား..အရ..ျဖစ္ပ်က္လွ်က္ရွိေသာ…သဘာ၀အမွန္တရား..ကို Universal Truth ဟုေခၚပါသည္။ ဤသို႔ သဘာ၀ေလာကၾကီးတြင္ ့ျဖစ္-ပ်က္-ေျပာင္းလဲမႈမ်ားသည္…law of Physics ဟုေခၚသည္႔ သဘာ၀ရူပေဗဒဥပေဒ မ်ားအရ..ျဖစ္-ပ်က္ လွ်က္ရွိသည္။ ဤသည္တို႕မွာ ရုပ္ပိုင္း ဆိုင္ရာ ျဖစ္ပ်က္မႈမ်ားသာ..ျဖစ္ေပသည္….ဤရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ….သဘာ၀ေလာကၾကီးအတြင္း..ေနထိုင္ ကုန္ေသာ..သတၱ၀ါအားလံုးတို႔သည္လည္း…သဘာ၀ေလာကၾကီး၏…သဘာ၀ေလာကတရားမ်ားအရၾကင္လည္ေနၾကရေပသည္။ဤျဖစ္စဥ္ကိုဗုဒၶဘာသာအရ(၃၁)ဘံုတြင္ သံသရာလည္သည္ဟုဆိုသည္။
ဤသဘာ၀..တရားသည္…ဘုရားပြင္႔သည္ျဖစ္ေစ..မပြင္႔သည္ျဖစ္ေစ ၊သဘာ၀တရားမ်ားအရ….ျဖစ္ပ်က္ျမဲ ..ျဖစ္ပ်က္လွ်က္ရွိသလို…. အဆံုးအစ..မရွိ..ျဖစ္ပ်က္လွ်က္ရွိေပသည္။ကံေကာင္း၍..ဘုရားပြင္႔သည္႔.. အခ်ိန္တြင္..(လူ) လာျဖစ္ရေသာ သူမ်ားသည္..အကၽြပ္တရားရ၍ …သဘာ၀ျဖစ္စဥ္..ဒုကၡမွ ကင္းျငိမ္းသြား ၾကရ..ေပသည္။ ထို႔နည္းတူ ဘုရားသာသနာ ထြန္းကားသည္႔အခ်ိန္မ်ားတြင္လူျဖစ္ရေသာသူမ်ားသည္လည္း၊ဘုရားေဟာၾကားခဲ႔သည္႔..(တရား) ကိုလိုက္နာက်င္႔ၾကံသူမ်ားသည္၊သစၥာ(၄)ပါးတည္းဟူေသာတရားကိုေတြျမင္ၾကရ၍..သဘာ၀တရားမွ လြပ္ျငိမ္းေသာ နိဗၺန္ကို ေရာက္ၾကရေပသည္။
သဘာ၀တရားအရ..(အခ်ိန္)၏တိုက္စားမႈေၾကာင္႔သာသနာေပ်ာက္ကြယ္သြားသည္႔ကာလမ်ားတြင္..သဘာ၀တရားအရ..ၾကင္လည္ေနရေသာ သံသရာမွ မလြပ္ေျမာက္ႏုိင္ၾကေတာ႕ေပ။ေနာက္ဘုရားပြင္႔မွေနာက္ဘုရားက…ဤသဘာ၀တရားမ်ားကိုပင္သိျမင္လာကာ….ဤသစၥာ (၄) ပါးတည္းဟူေသာ တရား ကို ေဟာၾကားမွ ဗုဒၶဘာသာတည္းဟူေသာ သစၥ (၄) ပါးတရားေတာ္သည္ တဖန္ အသက္ရွင္ လာရေပ ေတာ႔သည္။
ထို႔ေၾကာင္႔ဗုဒၶဘာသာတြင္သစၥာ(၄)ပါးတည္းဟူေသာ တရားသည္ သံသရာမွ လြပ္ေျမာက္ရာလြပ္ေျမာက္ေၾကာင္းတြင္အဓိကက်ေပသည္။ဘုရားသခင္ဆိုသူမွတရားေတာ္ကိုျပသတရားျပသူဆရာသခင္သာျဖစ္ ေပသည္။ဒယ္အိုးဆရာေတာ္ေဟာၾကားေတာ္မူေသာတရားေခြတစ္ခုတြင္ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားသခင္ ကိုကိုးကြယ္ၾကသည္မွာ ဘုရား၏ေက်းဇူးေတာ္တရားကိုသိရွိ၍ကိုးကြယ္ျခင္းသာျဖစ္ေပသည္ဟုေဟာ ခဲ႔သည္။ မွန္ေပသည္။ ေဂါတျမတ္စြာဘုရားကို ကိုးကြယ္ျခင္းသည္ ၊ ဖန္ဆင္းရွင္ကို ေၾကာက္ရြ႔ံသျဖင္႔ ကိုးကြယ္ျခင္းႏွင္႔ ကြာျခားလွေပသည္။
ဗုဒၶဘာာတြင္အေရးပါေသာအျခားတခ်က္မွာ.. သက္၀င္ယံုၾကည္မႈ
အမွန္မွာဗုဒၨဘာသာဆိုသည္မွာတကယ္ေလ႔လာလွ်င္အလြန္သိမ္ေမြ႔ေသာသဘာ၀တရားျဖစ္သည္။သို႔ေသာ္စာေရးသူ၏အျမင္အရဗုဒၶဘာသာအတြက္အေရးအၾကီးဆံုးေသာအပို္င္းအစ(component) တစ္ခု..မွာ လံုး၀ဥသံုသက္၀င္ယံုၾကည္မႈ ConvincingTruth ျဖစ္သည္။
ဥပမာဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္းလိုလိုသည္ေမြးဖြားရာမွစ၍ၾကီးျပင္းလာရသည္႔ကာလတေလွ်ာက္လံုး…သူတပါးအသက္ကိုသတ္ျခင္းမွေရွာင္က်ဥ္ရန္(သတိ)စကားကိုအစဥ္ၾကားခဲ႔ၾကရသည္။
ထို႔ေၾကာင္႔ပါဏါတိပါတါကံထိုက္ေစေသာသူတပါးအသက္သတ္ျခင္းကိုေရွာင္က်ဥ္ရန္(အသိ)ငယ္ငယ္ေလးကတည္းက(ရွိ)ခဲ႔ၾကသည္။(အသိ)သာရွိခဲ႔ၾကသည္။(သတိ)မရွိခဲ႔ၾက။
အဘယ္ေၾကာင္႔နည္း….
အေၾကာင္းမွာလံုး၀ဥသံုယံုၾကည္မႈ(Convinced) မျဖစ္ၾက၍ျဖစ္သည္…
စာေရးသူသည္တရားေၾကာင္႔..မဟုတ္ေသးမဲ႔..တိရစၦာန္ကေလးမ်ားကို (ခ်စ္) တဲ႔စိတ္..ကိုယ္ခ်င္းစာသည္႔ (စိတ္) သည္..convinced ျဖစ္သည္႔အဆင္႔တြင္ တည္ရွိလွ်က္ရွိပါသည္။ထို႔ေၾကာင္႔ယခင္ကတ၀ီ၀ီႏွင္႔(ျခင္)အသံၾကားလွ်င္လက္..ကအလိုလို ရိုက္..လိုက္မိျပီ။ ပုရြပ္စိပ္.မ်ားကိုေတြ႔လွ်င္..ေတြးမေနေတာ႔.. လက္ျဖင္ဖိႏွိပ္ …. သတ္..လိုက္မိျပီ….စာေရးသူ၏ စိတ္တြင္..(အသိ) မရွိ၍ ..(သတိ) ..မရွိခဲ႔ပါ။ ယၡဳ.. စာေရးသူတြင္..တိရိစၦာန္ကေလးမ်ားကို..ခ်စ္..ေသာ (အသိ) စိတ္ရွိပါျပီ..ထို႔ေၾကာင္႔ (သတိ) ..ရွိပါျပီ.. ထို႔ေၾကာင္..ယၡင္ကဲ႔သို႔ … လက္ကအရင္မေရာက္ေတာ႔ပါ… ေအာ္..သူတို႔လည္း..အစာရွာ.စားေနၾကပါလား ဟု ဂရုဏါသက္မိျပီး..မသတ္..ေတာ႔ပါ….
ဤသို႔ျဖစ္ရသည္မွာ….convincing(အသိ)ေၾကာင္႔သာျဖစ္ေပသည္…..
ဗုဒၶဘာသာတရားအရ..သူတပါးအသက္ကို သတ္ျခင္းသည္ (မေကာင္းမႈ) ဟု convinced ျဖစ္သြားေသာ သူေတာ္စဥ္သည္..(အသိ) စိတ္ေနာက္တြင္ (သတိ)..စိတ္..(ကပ္) ပါလာသည္႔အတြက္…သူတပါးအသက္ ကို ဘယ္လိုအေျခအေနပါပဲ..ျဖစ္ျဖစ္..မသတ္..ေတာ႔ပါ…..
ရိုးရိုး(အသိ)ႏွင္႔.. convinced (အသိ)မတူပါ….
စိတ္ ႏွင္႔ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာကြာျခားခ်က္….
သိပၸံပညာသည္ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာျဖစ္ပ်က္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကိုေလ႔လာတိုင္းထြာ..သံုးသပ္ျခင္းျဖင္႔ နားလည္ ႏုိင္ေပသည္။ သို႕ေသာ္..စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲမႈကို ယေန႔အထိတိုင္ခြဲျခားစိတ္ျဖာတိုင္းတာသိစြမ္းႏုိင္စြမ္း..မရွိေသးေျခ။ ဗုဒၶဘာသာ၏ အႏွစ္သာရတစ္ခုျဖစ္ေသာ (အဘိဓမၼာ) တရားေတာ္သည္စိတ္ပိုင္း ဆိုင္ရာ အေၾကာင္းကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာေ၀ဖန္သံုးသပ္မႈျပဳထားေသာ..အလြန္တန္ဖိုးရွိေသာ(တရားေတာ္)ျဖစ္ေပသည္။(စိတ္)၏ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲမႈသည္အလြန္ျမန္ေပရာ..၀ိပသနာ.. တရား ကို က်င္႔ၾကံအားထုတ္ျခင္းျဖင္႔သာ..(စိတ္)ကိုထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္၍..(သမာဓိ) အားေကာင္းလာေသာအခါမွ သာ… (တရား) ကို (သိျမင္) လာႏုိင္ေပသည္။
ဤသို႔..တရား..ကို..သိျမင္..သည္႔..အဆင္႔.. ေရာက္မွာသာ… လုံး၀ဥသံု..ယံုၾကည္သည္႔ Convincing State ေရာက္မွသာ..(အကုသိုလ္) (ကံ) ကိုဖန္ထီးေသာ (အကုသိုလ္) (အလုပ္) ..ကို မလုပ္ ေဆာင္ေတာ႔ပါ….ဤသို႔..အဆင္႔ဆင္႔..က်င္ၾကံအားထုတ္ရင္း… Convincing အဆင္႔ (ျမင္႔) လာေလ.. မေကာင္းမႈ ..အကိုသိုလ္..မျဖစ္ေလ..ႏွင္႔..ေနာက္ဆံုး…သစၥာ (၄) ပါးအားလံုးကို သိျမင္သြားသည္႔ အခါ …ေနာင္ဘ၀ကိုတြန္းပို႔ေနေသာ…(တဏွာ) (ျပတ္) သြားသည္႔ အခါ မွ…ေနာက္ဘ၀ဆက္ရန္..မရွိေတာ႔သည္႔ အေျခအေန (State) သို႔ေရာက္သြားသည္႔.. အခါမွသာလွ်င္ …(နိဗၺန္)သို႔ေရာက္ရွိရေပသည္။
စာေရးသူအသိဥါဏ္မွီသမွ်..နားလည္ရသည္မွာ…ဘ၀အဖံုဖံု..ၾကင္လည္ေနရေသာ…သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ..လြပ္ေျမာက္ရန္..ေနာင္ဘ၀မရွိေလာက္ေအာင္…Convincing truth ကို(သိ)ရွိ(နားလည္)..(ယံုၾကည္)ေသာ(အဆင္႔)(State) သို႔ေရာက္ခဲ႔သည္ရွိေသာ္…လံုး၀..(ေအးခ်မ္းမႈ) ကိုရရွိကာ…ဆက္ခါဆက္ခါ. .ဘ၀မ်ိဳးဆံု ျဖစ္ေပၚေနရေသာ (process) (ရပ္) သြားေသာ ..(State) ကိုေရာက္ျခင္း..တနည္းအားျဖင္႔ (တဏွာ) ျပတ္ႏုိင္သည္႔ ေနာက္ဆံုး State ကိုေရာက္သြားေသာသူ ၊ သံသရာ လည္ပတ္မႈ (process) (ရပ္) သြားေသာသူ ကိုမွု (နိဗၺန္) ေရာက္သူဟု ေခၚဆိုပါသည္….
ထို႔ေၾကာင္႔ဗုဒၶဘာသာ၏(နိဗၺန္)ဆိုသည္မွာ..ဖန္ဆင္းရွင္..တန္ခ္ိုးရွင္ ကို ယံုၾကည္ၾကေသာ ဘာသာမ်ား၏ (နိဗၺန္) (Heaven) ႏွင္႔ (ကြာျခား) သည္ဟုဆိုႏုိင္ေပသည္။ ထိုထိုေသာ ဘာသာတို႔တြင္ စာေရးသူနားလည္ သမွ် ဆိုပါလွ်င္ ၎တို႔၏ (နိဗၺန္)ဆိုသည္မွာထာ၀ရသာယာေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ေကာင္းေသာ(Eternal Paradise) ျဖစ္ေပသည္။
ဤသာယာေပ်ာ္ျမဴးဖြယ္ေကာင္းေသာ(နိဗၺန္)သို႔ေရာက္ရန္မွာထာ၀ရဘုရားသခင္၏(အလို)သာျဖစ္သည္။ထို႔ေၾကာင္႔ထိုထိုေသာဘာသာတို႔သည္(ငါ႔ဘုရား)..(ငါ႔ဘာသာ) ဟူေသာ (ငါ) ကို (အေျချပဳ) ေသာ (ငါ) ဘာသာမ်ားဟုဆိုခ်င္သည္။
ဗုဒၶဘာသာသည္… (တဏွာ)ေၾကာင္႔ျဖစ္ေသာ(ငါ)ကိုျဖတ္ပိုင္းေသာ.ဘာသာ..ျဖစ္သည္။ (ငါ) ျဖတ္မွ.. (ငါ) ကို (စြန္႔) ႏုိင္မွ..သစၥာ (၄) ပါးတည္းဟူေသာ..(တရား) ေတာ္ကို ျမင္ရႈ၍.. (ငါ)..ကင္းေသာ… ေအးခ်မ္းသည္႔ (နိဗၺန္) ကိုရရွွိကာ (Process) တည္းဟူေသာ သံသရာ၀ဋ္မွ ကၽြပ္ႏို္င္မည္ျဖစ္သည္။
(အျပင္) ခ်မ္းသာမႈ ႏွင္႔ (အတြင္း) ခ်မ္းသာမႈ ျခင္းကြာသည္။
အကယ္ေတာ႔…ဗုဒၶဘာသာသည္ ..တဦးခ်င္း (Individual) အေပၚ မူတည္ေသာဘာသာျဖစ္သည္…
ထို႔ေၾကာင္႔..ဗုဒၶဘာသာသည္ ကိုယ္ခ်င္းစာနာစိတ္ကိုအမွဴးျပဳေသာ..ၾကင္နာမႈကိုအေျခခံေသာ..ကုသိုလ္ တရား ကို (အားထား) ေသာ ဘာသာတရားျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဗုဒၶဘာသာတရားတြင္..တုတ္-တုတ္ ခ်င္း..လွံ-လွံ ခ်င္းဟူေသာ an eye for an eye…atooth for a tooth အေတြးအေခၚကိုဦးစားမေပး..
ထို႔ေၾကာင္႔..ဗုဒၶဘာသာသည္ (အၾကမ္းဖက္မႈ) ကို အေရးေပးေသာဘာသာ..မဟုတ္ဆိုသည္မွာ..အမွန္ပင္
ဤသည္မွာဘာသာကို..နားလည္…ကိုးကြယ္ျခင္းျဖစ္သည္…….
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)